Việc kết hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản – Sản Phụ khoa – Khoa Hồi sức Sơ sinh (NICU) và Nội tiết đã mang lại phép màu cho gia đình sản phụ T.N.Q.H. – Sản phụ đái tháo đường mang thai IVF sinh non tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc

Hành trình đến với thiên chức làm mẹ

Mong con suốt 2 năm, chị T.N.Q.H. (33 tuổi) và chồng đã tìm đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc từ năm 2023. Chặng đường tìm con không hề suôn sẻ khi chị H. mang trong mình nhiều vấn đề sức khỏe phức tạp: đái tháo đường type II phát hiện từ năm 2022, rong kinh kéo dài, buồng trứng đa nang và đa polyp buồng tử cung. Trong khi đó, chồng chị cũng được chẩn đoán tinh trùng kém di động (Asthenozoospermia).

“Cơ duyên với Hạnh Phúc đến khi chúng tôi gần như đã hết hy vọng,” chị H. chia sẻ. Sau khi thực hiện phẫu thuật nội soi cắt polyp buồng tử cung và trải qua 2 chu kỳ bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) không thành công, vợ chồng chị được ThS.BS. Võ Thanh Liên Anh, Bác sĩ Trưởng Lâm sàng, Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản IVF Hạnh Phúc tư vấn chuyển sang phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF).

Phép màu đã đến với gia đình chị vào tháng 8/2024, khi chị có thai sau lần chuyển phôi đầu tiên. Tuy nhiên, niềm vui chưa trọn vẹn khi thai kỳ của chị H. được xác định là thai kỳ nguy cơ cao với nhiều yếu tố phức tạp như đái tháo đường đường type II đã chuyển sang insulin liều cao và nguy cơ Tiền sản giật cao.

Cuộc chiến với thai kỳ nguy cơ cao của sản phụ đái tháo đường mang thai IVF sinh non

Với thai kỳ IVF nguy cơ cao, đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc đã theo dõi sát sao tình trạng của chị H. Vào tuần thai thứ 24, siêu âm phát hiện cổ tử cung ngắn, nguy cơ sinh non cao. Ngay lập tức, các bác sĩ đã tiến hành đặt vòng Arabin kết hợp điều trị Progesterone để giữ thai.

ThS.BS. Võ Thanh Liên Anh, Bác sĩ Trưởng Lâm sàng, Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản IVF Hạnh Phúc, chia sẻ: “Chúng tôi phải cân nhắc rất kỹ lưỡng khi điều trị ca bệnh này. Một bên là nỗ lực kéo dài thai kỳ để thai nhi phát triển tốt nhất có thể, một bên là đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé trước tình trạng đái tháo đường khó kiểm soát.”

Tại tuần thai thứ 29, chị H. nhập viện trong tình trạng dọa sinh non. Tại đây, một “cuộc chiến” thực sự đã bắt đầu khi các bác sĩ phải đối mặt với tình trạng đường huyết của sản phụ tăng vọt, khó kiểm soát.

Đa chuyên khoa, một mục tiêu để hỗ trợ sản phụ đái tháo đường mang thai IVF sinh non

TS.BS. Nguyễn Nhật Nam, chuyên khoa Nội tiết, người trực tiếp điều trị cho chị H., cho biết: “Tình trạng của sản phụ rất phức tạp. Bệnh nhân đái tháo đường có từ trước khi mang thai thường khó kiểm soát đường huyết hơn so với đái tháo đường thai kỳ. Khi phải sử dụng glucocorticoid, đường huyết có thể tăng vọt, trong khi các thuốc viên kiểm soát đường huyết hiệu quả thường bị hạn chế hoặc chống chỉ định trong thai kỳ. Do đó, việc lựa chọn loại insulin, liều dùng và phác đồ phù hợp cần có sự theo dõi chặt chẽ và kinh nghiệm chuyên sâu từ bác sĩ Nội tiết.”

Sau khi hội chẩn liên chuyên khoa, các bác sĩ đã quyết định:

• Điều trị dọa sinh non bằng thuốc Nifedipin, giúp ức chế các cơn co tử cung và kéo dài thời gian mang thai thêm từng ngày quý giá.
• Bảo vệ thần kinh cho thai nhi bằng Magnesium sulfate, nhằm giảm nguy cơ tổn thương thần kinh trung ương cho em bé sinh non.
• Theo dõi sát các cơn gò và tim thai liên tục, để kịp thời xử lý nếu có dấu hiệu chuyển dạ tiến triển.
• Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo vừa kiểm soát đường huyết hiệu quả vừa cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho mẹ và bé.
• Giám sát đường huyết nghiêm ngặt, bằng cả thiết bị đo đường huyết mao mạch truyền thống lẫn hệ thống theo dõi đường huyết liên tục (CGM) hiện đại.
• Đồng thời, các bác sĩ linh hoạt áp dụng nhiều phương pháp điều trị insulin, từ việc tăng hoặc chia nhỏ liều, thay đổi loại thuốc, điều chỉnh phác đồ cho đến truyền insulin tĩnh mạch – một lựa chọn chuyên sâu dành cho các trường hợp đường huyết mất kiểm soát nặng.

“Khi chuyển sang truyền insulin tĩnh mạch, bệnh nhân được theo dõi sát đường huyết và điều chỉnh liều insulin tích cực mỗi 1–2 giờ trong ngày đầu tiên. Sau 6 ngày, đường huyết dần ổn định, bệnh nhân được chuyển sang insulin tiêm dưới da với liều thấp hơn lúc nhập viện và kiểm soát đường huyết chấp nhận được trong giai đoạn mổ lấy thai” TS.BS. Nguyễn Nhật Nam chia sẻ. “Đây là cuộc chiến với thời gian, mỗi giờ trôi qua là một chiến thắng nhỏ để giữ thai nhi trong bụng mẹ lâu hơn.”

Đến tuần thai thứ 31 tuần 2 ngày, chị H. bắt đầu chuyển dạ và các bác sĩ quyết định mổ sinh cấp cứu để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Cuộc chiến thứ hai: Cứu sống trẻ sinh non

“5 phút vàng” sau khi bé trai nặng 2300 gram chào đời là khoảng thời gian quyết định. BSCKI. Nguyễn Thị Thiên An – Trưởng khoa Hồi sức Sơ sinh (NICU) kể lại: “Khi bé được đưa ra khỏi bụng mẹ, bé không khóc, toàn thân tím tái. Ekip trực khoa Hồi sức Sơ sinh đã có mặt tại phòng mổ và ngay lập tức tiến hành các biện pháp hồi sức tích cực gồm kích thích thở, hút nhớt miệng mũi, thông khí áp lực dương ngay tại phòng mổ với hệ thống Neopuff, sau đó bé tỉnh dần, da môi hồng lên, tự thở được, chuyển khoa NICU trên lồng ấp giữ thân nhiệt để tiếp tục điều trị.

Tại khoa NICU, bé được điều trị và chăm sóc toàn diện trong hơn 1 tháng với sự kết hợp đồng bộ giữa các phương pháp hỗ trợ hô hấp, điều trị tích cực, nuôi dưỡng chuyên biệt và phục hồi chức năng: được bơm Surfactant (4 lọ Curosurf) để hỗ trợ phổi, sử dụng thở máy không xâm lấn (NIPPV) để duy trì hô hấp ổn định. Song song đó là các can thiệp điều trị và dự phòng quan trọng như truyền dịch sớm chỉ vài phút sau sinh, kháng sinh phù hợp, chiếu đèn điều trị vàng da và đặc biệt là thực hành ấp da kề da (Kangaroo care) cùng ba mẹ nhằm điều hòa thân nhiệt – góp phần thúc đẩy sự gắn kết và cải thiện chỉ số sinh tồn.

Về dinh dưỡng và chăm sóc, bé được bơm sữa qua thông dạ dày, tập dần phản xạ bú nuốt, và được theo dõi sát sao các vùng nhạy cảm như da, mắt và rốn. Ngoài ra, bé còn được hỗ trợ tập vật lý trị liệu vận động nhằm kích thích phát triển thể chất và cải thiện trương lực cơ.

Tất cả các biện pháp kể trên được xây dựng thành một phác đồ điều trị chuyên sâu và cá thể hóa – giúp bé từng bước phục hồi và phát triển ổn định trong suốt thời gian nằm viện tại NICU.

“Mỗi ngày trôi qua, chúng tôi đều thấy sự tiến bộ của bé,” BSCKI. Nguyễn Thị Thiên An chia sẻ. “Từ việc phải thở máy hỗ trợ đến khi bé tự thở, từ việc phải bơm sữa qua thông dạ dày đến khi bé tự bú, mỗi tiến bộ nhỏ đều là niềm vui lớn cho cả đội ngũ y bác sĩ và gia đình.”

Phép màu từ sự phối hợp đồng bộ

Sau hơn một tháng điều trị tích cực tại khoa NICU, bé trai của chị H. đã đủ điều kiện xuất viện vào ngày 7/4/2025, lúc 40 ngày tuổi. Từ một em bé sinh non chỉ nặng 2300 gram, bé đã tăng lên 3695 gram, hoàn toàn khỏe mạnh và phát triển tốt.

“Điều kỳ diệu không phải tự nhiên mà có,” TS.BS. Nguyễn Nhật Nam nhấn mạnh. “Đó là kết quả của sự phối hợp nhịp nhàng, liên tục và đồng bộ giữa đa chuyên khoa: Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản IVF – Sản Phụ khoa – Khoa Hồi sức Sơ sinh (NICU) và Nội tiết. Mỗi quyết định điều trị đều được cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện với sự đồng thuận cao nhất.”

ThS.BS. Võ Thanh Liên Anh chia sẻ thêm: “Ca bệnh của chị H. là minh chứng cho tầm quan trọng của mô hình bệnh viện đa chuyên khoa. Nếu thiếu đi bất kỳ mắt xích nào trong hệ thống chăm sóc, kết quả có thể đã không như mong đợi.”

Bài học quý giá

Thành công trong ca bệnh phức tạp này đã cung cấp những bài học quý giá cho đội ngũ y bác sĩ và là niềm hy vọng cho nhiều gia đình có hoàn cảnh tương tự:

• Tầm quan trọng của chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời: Phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ và can thiệp kịp thời là chìa khóa để cải thiện tiên lượng.
• Phối hợp đa chuyên khoa: Không một chuyên khoa đơn lẻ nào có thể xử lý hoàn hảo ca bệnh phức tạp như thế này. Sự phối hợp giữa các Bác sĩ/chuyên gia đa chuyên khoa là yếu tố quyết định thành công.
• Cá thể hóa phương pháp điều trị: Mỗi sản phụ, mỗi em bé đều có những đặc điểm riêng. Việc xây dựng phác đồ điều trị riêng biệt, phù hợp với từng trường hợp cụ thể là vô cùng quan trọng.

Hiện tại, chị H. đã ổn định sức khỏe, đường huyết được kiểm soát tốt bằng phác đồ kết hợp insulin và thuốc uống. Bé trai của chị phát triển khỏe mạnh, không có biến chứng muộn của sinh non.

“Tôi như được sinh ra lần nữa khi thấy con khỏe mạnh,” chị H. xúc động chia sẻ. “Tôi biết ơn đội ngũ y bác sĩ bệnh viện Hạnh Phúc đã không bỏ cuộc và luôn đồng hành cùng gia đình tôi trong suốt hành trình này.” Sự phối hợp đa chuyên khoa là yếu tố then chốt giúp mang lại thành công trong các ca điều trị phức tạp như chị K. – mang thai IVF kèm đái tháo đường và sinh non.

Với hệ thống trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong các lĩnh vực sản khoa, nội tiết, hồi sức sơ sinh và dinh dưỡng, bệnh viện luôn sẵn sàng ứng phó với những tình huống y khoa khó khăn nhất. Sự kết hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa không chỉ giúp kiểm soát tốt bệnh lý nền của sản phụ mà còn đảm bảo em bé sinh ra trong điều kiện tốt nhất có thể. Hành trình phía trước vẫn còn dài, nhưng với sự theo dõi sát sao từ các chuyên gia, mẹ con sản phụ hoàn toàn có thể an tâm hướng đến một tương lai khỏe mạnh, trọn vẹn.

———–

Cố vấn chuyên môn bài viết: 

• ThS.BS. Võ Thanh Liên Anh – Bác sĩ Trưởng Lâm sàng – Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc.
• TS.BS. Nguyễn Nhật Nam – Bác sĩ Nội tiết – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc.
• ThS.BSCKI. Nguyễn Thị Thiên An – Trưởng khoa Hồi sức Sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc.