Việc tiêm ngừa trước khi mang thai, đặc biệt là trước khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé. Các loại vắc-xin không chỉ giúp người mẹ tránh nguy cơ nhiễm trùng trong thai kỳ mà còn tạo miễn dịch thụ động cho em bé sau khi sinh, giúp con có một khởi đầu khỏe mạnh.

Dưới đây là những loại vắc-xin quan trọng mà phụ nữ nên tiêm trước khi bước vào hành trình thụ tinh trong ống nghiệm hoặc trong thai kỳ nếu chưa được tiêm đầy đủ, nhằm đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.

1. Vắc-xin cúm (Influenza)

• Tiêm phòng cúm là điều cần thiết trước khi mang thai hoặc trong suốt thai kỳ, vì cúm có thể gây biến chứng nghiêm trọng cho mẹ và thai nhi.
• Lịch tiêm: 1 mũi hàng năm.
• Có thể tiêm trước khi mang thai hoặc trong lúc mang thai, đặc biệt là vào mùa dịch cúm.

2. Vắc-xin phòng bạch hầu, uốn ván, ho gà (Tdap) và bạch hầu, uốn ván (Td)

• Tiêm ngừa giúp bảo vệ mẹ và em bé khỏi các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như ho gà, bạch hầu và uốn ván.
• Lịch tiêm:
  • Nếu trước đây chưa từng tiêm, cần tiêm trước khi mang thai.
  • Nếu không, có thể tiêm vào cuối tam cá nguyệt thứ 2 hoặc tam cá nguyệt thứ 3 của thai kỳ (sau 20 tuần).

3. Vắc-xin phòng sởi – quai bị – rubella (MMR)

• Rubella (sởi Đức) có thể gây dị tật bẩm sinh nghiêm trọng nếu mẹ nhiễm bệnh trong thai kỳ.
• Lịch tiêm:
  • Nếu chưa có miễn dịch, cần tiêm ít nhất 1 tháng trước khi mang thai.
  • Sau tiêm vắc-xin Rubella, cần tránh mang thai ít nhất 1 tháng.

4. Vắc-xin thủy đậu (Varicella)

• Nếu mẹ mắc thủy đậu khi mang thai, có nguy cơ gây dị tật thai nhi hoặc các biến chứng nghiêm trọng.
• Lịch tiêm:
  • Nếu chưa có miễn dịch, cần tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng và hoàn tất trước khi mang thai ít nhất 1 tháng.

5. Vắc-xin ngừa virus HPV

• Vắc-xin này giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung do virus HPV gây ra.
• Lịch tiêm:
  • 3 mũi theo phác đồ tiêu chuẩn.
  • Nên tiêm đủ trước khi mang thai. Nếu đã tiêm nhưng chưa đủ số mũi, khi phát hiện có thai, nên hoãn các mũi còn lại và tiếp tục sau khi sinh.

6. Vắc-xin viêm gan siêu vi A

• Viêm gan A có thể gây tổn thương gan và lây qua đường tiêu hóa.
• Lịch tiêm:
  • Được khuyến cáo cho những người có nguy cơ cao, bao gồm:
    • Người có bệnh gan mạn tính.
    • Người có tiền sử dùng thuốc tiêm truyền hoặc chế phẩm đông máu.
    • Người du lịch đến vùng có dịch.

7. Vắc-xin viêm gan siêu vi B

• Viêm gan B có thể truyền từ mẹ sang con nếu mẹ mang virus.
• Lịch tiêm:
  • Được khuyến cáo cho những người có nguy cơ cao, như:
    • Nhân viên y tế.
    • Người có tiền sử truyền máu, chạy thận nhân tạo.
    • Người có quan hệ tình dục không an toàn hoặc du lịch đến vùng có dịch.
• Nếu chưa có miễn dịch, nên tiêm đủ 3 mũi theo phác đồ trước khi mang thai.

8. Vắc-xin phế cầu (Pneumococcus)

• Bệnh do phế cầu khuẩn có thể gây viêm phổi, nhiễm trùng huyết và viêm màng não.
• Lịch tiêm:
  • Chỉ định cho những người có nguy cơ cao, bao gồm:
    • Người đã cắt lách.
    • Người mắc bệnh thiếu máu hồng cầu liềm, tiểu đường, bệnh tim mạch mạn tính hoặc suy giảm miễn dịch.

9. Vắc-xin não mô cầu (Meningococcus)

• Bệnh não mô cầu có thể gây viêm màng não và nhiễm trùng huyết nguy hiểm.
• Lịch tiêm:
  • Khuyến cáo cho người có nguy cơ cao, như:
    • Người sống ở vùng có dịch hoặc khu tập thể đông người.

Lưu ý quan trọng

• Các vắc-xin như phế cầu, não mô cầu, viêm gan A, viêm gan B, HPV được chỉ định theo từng trường hợp cụ thể và nên hoàn tất trước khi mang thai.
• Một số vắc-xin sống như MMR (sởi – quai bị – rubella), thủy đậu không được tiêm trong thai kỳ, do đó cần tiêm sớm và đảm bảo thời gian chờ mang thai phù hợp.
• Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về lịch tiêm ngừa, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chính xác nhất.

Kết luận

Tiêm ngừa trước khi thực hiện IVF không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ mà còn giúp thai nhi tránh khỏi các nguy cơ nhiễm trùng nguy hiểm. Việc lập kế hoạch tiêm chủng đầy đủ trước khi mang thai là một bước quan trọng để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.

Nếu bạn đang chuẩn bị cho hành trình IVF, hãy kiểm tra lịch tiêm ngừa của mình và thực hiện các mũi tiêm cần thiết để có một thai kỳ khỏe mạnh

——

Cố vấn chuyên môn bài viết: ThS.Bs. Võ Thanh Liên Anh – Bác sĩ Trưởng Lâm sàng – Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản Hạnh Phúc