Hiện nay, ngày càng có nhiều trẻ em – đặc biệt là ở các thành phố lớn – bước vào tuổi dậy thì sớm hơn bình thường. Đây không chỉ là hiện tượng sinh lý đơn thuần mà còn là một vấn đề sức khỏe nội tiết nghiêm trọng cần được quan tâm đúng mức.

Theo TS.BS Nguyễn Nhật Nam – Bác sĩ Nội tiết tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc, dậy thì sớm là khi trẻ bắt đầu phát triển các dấu hiệu dậy thì trước 8 tuổi (với bé gái) và trước 9 tuổi (với bé trai). Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, dậy thì sớm có thể ảnh hưởng lâu dài đến cả thể chất và tinh thần của trẻ.

Dậy thì sớm gây ra những hậu quả gì?

1. Chiều cao bị hạn chế

Trẻ dậy thì sớm thường lớn nhanh trong giai đoạn đầu, nhưng sự phát triển sớm cũng khiến sụn và xương trưởng thành sớm, kết thúc sớm sự tăng trưởng chiều cao, làm chiều cao cuối cùng thấp hơn so với chiều cao mà đúng ra trẻ có thể đạt được nhờ di truyền từ cha mẹ.

2. Nguy cơ bệnh chuyển hóa và tim mạch

Trẻ dậy thì sớm có khả năng cao gặp các vấn đề sức khỏe sau này như đái tháo đường típ 2 [1], thừa cân – béo phì [2], rối loạn lipid máu [3] và tăng huyết áp [4]. Đặc biệt, trẻ dậy thì sớm cũng có nguy cơ khởi phát huyết áp cao sớm hơn so với lứa tuổi thường gặp ở dân số chung (vốn thường xuất hiện khi bước vào tuổi trung niên). Những bệnh lý này đều góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch khi trẻ trưởng thành.

3. Tăng nguy cơ ung thư

Dậy thì sớm, đặc biệt ở bé gái (ví dụ như phát triển ngực sớm hoặc có kinh nguyệt sớm), làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư phụ thuộc nội tiết như ung thư vú hoặc ung thư nội mạc tử cung khi trưởng thành. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy nguy cơ ung thư gan, phổi, da, bàng quang và đại tràng có thể tăng ở nhóm trẻ này [5].

4. Ảnh hưởng đến tâm lý

Khi cơ thể phát triển sớm hơn bạn bè, trẻ có thể cảm thấy ngại ngùng, tự ti và khó hòa nhập. Đặc biệt là bé gái, nếu không được chuẩn bị tâm lý tốt, có thể hoang mang và lo lắng trước những thay đổi của cơ thể, ví dụ như ngực phát triển sớm hay có kinh sớm hơn bạn đồng trang lứa. Tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập, tâm trạng, thậm chí cả mối quan hệ với gia đình và bạn bè.

5. Phát sinh ham muốn tình dục sớm

Sự phát triển tâm – sinh lý vượt trước độ tuổi dễ khiến trẻ hình thành ham muốn tình dục sớm, nhưng lại chưa có đủ hiểu biết và khả năng tự bảo vệ. Điều này làm tăng khả năng bị xâm hại, mang thai ngoài ý muốn, hoặc các hành vi tình dục không an toàn với nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục.

6. Nguy cơ tiếp xúc với chất kích thích

Trẻ trong độ tuổi dậy thì dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Khi dậy thì sớm, sự ảnh hưởng này càng rõ rệt hơn vì trẻ chưa được chuẩn bị tâm lý, chưa được giáo dục để nhận thức rõ vấn đề. Với cảm xúc và hành vi phát triển sớm nhưng thiếu kỹ năng kiểm soát bản thân, trẻ có thể dễ tiếp xúc với rượu, thuốc lá, chất kích thích hay các hành vi lệch chuẩn.

Lời khuyên cho phụ huynh:

Nếu phụ huynh nhận thấy con có dấu hiệu phát triển sớm hơn bình thường (ví dụ phát triển ngực, thay đổi giọng nói, mọc lông nách, lông mu, có mùi cơ thể, có kinh, chiều cao tăng vọt…), nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa Nội tiết sớm để được tư vấn và can thiệp kịp thời. Việc phát hiện sớm có thể giúp trẻ đạt được chiều cao tối ưu, giảm nguy cơ bệnh lý tương lai và ổn định tâm lý.

Có thể bạn quan tâm: